De belofte van de NTS

Roel Barelds is productmanager interoperabiliteit bij Tenzinger en bestuurslid van HL7 Nederland. Hij noemt als voordelen van de NTS ‘het eenduidig opvragen van terminologie, het gebruiksgemak voor software programmeurs en softwareleveranciers, en het gebruik van internationale standaarden’. Sander Mertens, arts, medisch terminoloog en projectleider NTS bij Nictiz, voegt eraan toe: ‘NTS faciliteert Eenheid van Taal. Dat betekent voor de zorgprofessionals dat zij toegang krijgen tot eenduidige medische terminologie. Bovendien brengt het gebruik van NTS geen extra kosten met zich mee, afgezien van de licenties op terminologie/codestelsels die een gebruiker sowieso moet betalen voor het gebruik van de standaard.’

Snelle updates en datasets op maat

De NTS is een nieuwe dienst van Nictiz, de Nederlandse kennisorganisatie voor digitale informatie-uitwisseling in de zorg. HL7 ziet de NTS als een enorme sprong voorwaarts in het gecodeerd en gestructureerd vastleggen van data in een systeem, bijvoorbeeld een EPD. Mertens: ‘In de NTS wordt een aantal standaard terminologie-/codestelsels op één plek verzameld die via een internationale standaard, HL7 FHIR, benaderbaar zijn. De NTS maakt het up-to-date houden van die terminologie-/codestelsels eenvoudiger, zodat er niet langer handwerk aan te pas moet komen.’
De NTS bevordert het eenvoudig vastleggen van Eenheid van Taal. De opgenomen terminologie-/codestelsels zijn op dit moment SNOMED CT, LOINC, de Nederlandse Labcodeset en de codestelsels van de zorginformatiebouwstenen (zibs). Maar er komt nog meer aan: het doel is dat iedere standaard die op nationaal niveau in gebruik is, opgenomen wordt in de catalogus. In de NTS verschijnen doorlopend updates van deze terminologiestelsels. Zo kan een zorgprofessional met toegang tot de NTS altijd over de actuele informatie beschikken. Ook kunnen er datasets op maat uit de NTS afgeleid worden, die er dan onder worden gehangen. Voor de zorgprofessional zijn dit grote voordelen in zijn dagelijkse werk.

Softwareleveranciers en de zorg van de toekomst

Om de NTS tot een succes te maken heeft Nictiz het vertrouwen nodig van de softwareleveranciers. Het is belangrijk dat die ervoor kiezen om de NTS te gaan inbouwen in hun systemen, zodat hun klanten in de cure en care sector ermee kunnen gaan werken. Mertens en Barelds wijzen in dit kader nadrukkelijk op grote zorgvuldigheid op bestuurlijk niveau. ‘Er zijn goede afspraken nodig, zodat alle betrokken partijen weten waar ze aan toe zijn. De NTS kan alleen een succes worden als deze op grote schaal ingevoerd en gebruikt wordt.’
Wat helpt is dat de NTS het FHIR-formaat gebruikt. Het Informatieberaad van VWS en het werkveld hebben zich eveneens voor FHIR uitgesproken. Wanneer FHIR de algemeen aanvaarde standaard wordt voor toekomstige implementaties, is dat een grote sprong voorwaarts in de digitalisering van de nationale gezondheidszorg. Barelds: ‘Alle VIPP-programma’s en MedMij-informatiestandaarden gaan straks uitwisselen via FHIR.’ Bovendien komt daarmee de aansluiting op de internationale gegevensuitwisseling in de zorg in zicht.

Hulp uit het veld

De NTS wordt geleverd en gefinancierd door Nictiz, met op de achtergrond het ministerie van VWS. Mertens: ‘We leveren deze dienst omdat we die nodig vinden voor Nederland. We zetten die zonder kosten voor de gebruiker neer. Maar dat betekent ook dat we daar graag hulp bij hebben. Er zijn een heleboel terminologie-/codestelsels die nog niet zijn omgezet in FHIR. Het veld kan daarbij helpen. Het is in het belang van iedereen dat alle terminologie-/codestelsels omgezet worden in een gezamenlijk formaat en dat willen we graag stimuleren.’
Barelds: ‘Het is echt voor ons allen, met ons allen. Daarom zijn de HL7-kennisbijeenkomsten en de komende connectathons zo belangrijk. Schrijf je in en doe mee.’

'De terminologieserver is een van de beste voorbeelden van de praktische toepassing van eenheid van taal en daarmee een enorm belangrijke ontwikkeling waar HL7/Nictiz zich sterk voor maakt. Tijdens de maandelijkse HL7 connectathons sluit Drimpy graag aan om input te leveren. Niet alleen worden medische termen begrijpelijker voor de burger, maar ze worden ook eenvoudiger met de correcte schrijfwijze en betekenis in andere talen getoond. Dat is niet alleen handig als je naar het buitenland gaat, maar ook van groot belang voor onze gemengde samenleving.'

Arnold Breukhoven, Chief & Founder of Drimpy

Kennisdeling voor de scherpe randjes

De NTS heeft vele voordelen dus, maar zoals altijd is de praktijk weerbarstig. Dat bleek toen de techneuten tijdens de eerste connectathon half april met de NTS kennis maakten. Er kwam een levendige discussie op gang over het uitdrukken van patiëntvriendelijke termen in FHIR terminologie. Daar is internationaal en nationaal nog geen eenduidig antwoord op. Barelds en Mertens: ‘We hebben met elkaar het antwoord gezocht op een ingewikkelde vraag. Dat hebben we, zoals verwacht, niet in dezelfde sessie kunnen vinden. Dat is niet verrassend, want het is gewoon niet zo simpel. Maar de deelnemers waren zo enthousiast over deze benadering, dat we die connectathon elke maand gaan doen. Het gaat uiteindelijk om kennisdeling. We hebben elkaar nodig om de scherpe randjes samen op te lossen. Wie een user account voor de NTS bij Nictiz aangemaakt heeft, kan er ondertussen ook een beetje rondkijken.’

‘De connectathon van de terminologieserver van Nictiz heeft ons inzicht gegeven in de ongekende mogelijkheden die de server ons biedt. We blijven constant up-to-date met de meest recente coderingen - en vertalingen - van de nieuwste (internationale) standaarden. D.m.v. duidelijke voorbeelden konden we zelf de server doorgronden. Ik was onder de indruk.
Voor de rest enkel lof voor de inspanningen van HL7/Nictiz voor de voorbereidingen van alle sessies.’

Paul Dreef, medeoprichter Meditools

Zelf aan de slag

Meer informatie over de connectathons vind je op Confluence.

Een user account voor de NTS aanmaken kan op de Nictiz website. In de rechterkolom staat de ‘handleiding voor nieuwe gebruikers’. Die handleiding neemt de gebruiker door het proces.

HL7 Nederland organiseert twee keer per jaar een driedaagse Working Group Meeting (WGM). Daarop bespreken de leden van de HL7 community nieuwe ontwikkelingen en aanpassingen aan de standaarden.

Tekst: Marieke Keur